Ένα δώρο

       Με τον κύριο Μαντά άρχισα να επικοινωνώ τελευταία. Το όνομά του όμως δεν μου ήταν καθόλου άγνωστο.
... απεναντίας.

-       Το πρωτοσυνάντησα το '84 όταν αγόρασα το βιβλίο του ''Τα Ηπειρώτικα γεφύρια'' και στη συνέχεια την δεύτερη έκδοσή του '' Το γεφύρι κι ο Ηπειρώτης ''. Ήταν η εποχή που μάζευα ανάκατα διάφορα στοιχεία για τα δικά μας Ευρυτανικά γεφύρια. Από τότε τα βιβλία αυτά έγιναν τα Ευαγγέλια μου.

Μου έβαλαν σε τάξη τις ιδέες και την ίδια την εργασία μου.   
-       Θυμάμαι, νεόκοπος ακόμα χρήστης του υπολογιστή να γράφω κείμενα και στη συνέχεια να τα χάνω μη κρατώντας αντίγραφα ασφαλείας. Να τρέχω να φωτογραφίζω γεφύρια και στη συνέχεια να ξαναπηγαίνω γιατί δεν πρόβλεψα στην πρώτη επίσκεψη να συλλέξω όλα τα στοιχεία που απαιτούνταν.
       Το τι όμως μπορούσα να συμπεριλάβω στα γραπτά μου τα βρήκα στη δουλειά του Κου Μαντά. Εκεί πραγματικά μπόρεσα να οραματιστώ την μελέτη των Ευρυτανικών γεφυριών ολοκληρωμένη.

Τελευταία έλαβα ένα πολύ όμορφο δώρο από αυτόν. Το νέο βιβλίο του τα ''Πέτρινα γεφύρια στη Βόρεια Ήπειρο ''. Το άνοιξα κι άρχισα να το διαβάζω αμέσως με πολύ συγκίνηση. Ήταν βλέπετε η πρώτη έμπρακτη αναγνώριση της δουλειάς, από ένα βαθύ γνώστη του αντικειμένου.
Από τις πρώτες αράδες διέκρινα το πόσο εμβάθυνε ο συγγραφέας στο θέμα '' γεφύρι '' και πόσο συγκροτημένη εργασία παρουσίασε.
         Το βιβλίο δομημένο σε τρία κεφάλαια, αναφέρετε αρχικά στον χώρο - Β.Ήπειρο - και στο χρόνο. Την ανάγκη να ''γεφυρωθεί ο χρόνος '' όπως ο ίδιος ο συγγραφέας αναφέρει. Με ιστορικές αναφορές στον χώρο και χρονικές παλινδρομήσεις μας βάζει να γευτούμε τη σκόνη των δύσβατων μονοπατιών της Αλβανίας και να οσμιστούμε τον ιδρώτα άξιων τεχνιτών της πέτρας και ακάματων, απ την ανάγκη,  στρατοκόπων. Να βραχούμε σε ορμητικά ποτάμια και να ξαποστάσουμε σε βρώμικα χάνια, να αναριγήσουμε στη θέα πάνοπλων λιστών, αλλά και να χαθούμε σε πολύβουα παζάρια.
         Στη συνέχεια οδοιπορώντας ο ίδιος στο χώρο μαζί με τους συνεργάτες του, μας μεταφέρει στις αρχές τις δεκαετίας του 2000, που ψάχνοντας τα στοιχεία του, αντιμετώπισε τα στοιχειά της άγριας Αλβανικής φύσης, πάνω σε μουλάρια ή σε εξαντλητικές πορείες. Τα χρόνια εκείνα, τα όχι και πολύ μακρινά, επιφύλασσαν στον μελετητή πολλές εκπλήξεις. Σήμερα ρομαντικές αναμνήσεις, κατά τον ίδιο. Ο αναγνώστης μοιραία ακολουθεί σε σάρες και σε μονοπάτια, την ιστορία της γένεσης του ίδιου του βιβλίου που κρατάει.
       Τέλος μέσα από γκραβούρες εποχής και σκίτσα του ιδίου του συγγραφέα ξεπροβάλλουν ένα ένα τα γεφύρια. Αλλάζοντας όχθες, όπως τιτλοφορείται το κεφάλαιο, περνάμε από ποτάμι σε ποτάμι κι από κοιλάδα σε κοιλάδα, για να γνωρίσουμε την ιστορία κάθε ανθρώπινης κατασκευής, που ''για να καλύψει μια ανάγκη προέκτεινε τη φύση''.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ για το βιβλίο, όσο και για την ιδιόχειρη, τόσο τιμητική, αφιέρωση.

Τα στοιχεία του βιβλίου: Σπύρος Ι. Μαντάς " Πέτρινα γεφύρια στη Βόρεια Ήπειρο"
Έκδοση: Αρχείο Γεφυριών Ηπειρωτικών www.agh.gr
Αθήνα 2008
ISBN: 960-98267-0-9